Een vorige keer schreef ik: ‘Altijd fijn om een boek van Elizabeth George te lezen!’ Hetzelfde geldt wat mij betreft voor de boeken van Elisabeth Elliot (1926-2015). Bijzonder is dat zij in Brussel is geboren, waar haar ouders, Philip en Katharine Howard, enkele jaren voor de Belgische Evangelische Zending (nu Vianova) hebben gewerkt. Toen zij vijf maanden oud was, keerde het gezin terug naar Amerika (blz. 15,16). Elisabeth Elliot is vooral bekend van het boek ‘Vijf kruisen in de jungle’. In de herfst van 1956 besloten vijf jonge zendelingen contact te leggen met de Auca-stam die diep in het ondoordringbare oerwoud van Ecuador woonde. Ondanks goede voorbereidingen en toenaderingspogingen werden Jim (de man van Elisabeth) en de vier andere zendelingen door de indianen vermoord. Ze waren bang voor het vliegtuig en de ‘vreemde mensen’. ‘Stilte in mijn hart’ is een verzameling van hoofdartikelen uit de nieuwsbrieven die de auteur regelmatig schreef en die voornamelijk gaan over het leren kennen van God. Zij stelt dat niets in het leven belangrijker is dan dat; het is het doel van ons bestaan. De hoofdstukken zijn kort, maar stemmen tot nadenken. Allerlei onderwerpen komen aan de orde, zoals: de almacht van God, Bijbellezen en gebed, het vinden van rust en vrede, de waarde van oudere vrouwen voor jongere, huwelijk, opvoeding, ongehuwd zijn, kinderloosheid, het verliezen van een kindje, mensen met een handicap … Bij het lezen merk je dat de schrijfster veel heeft meegemaakt in haar leven. Zij weet waarover zij spreekt, als zij het heeft over vertrouwen op God en overgave en gehoorzaamheid aan God. In het laatste hoofdstuk staat zij stil bij het leven van Maria, de moeder van de Heere Jezus. Zij wil graag leren wat Maria al zo vroeg geleerd had: iedere gebeurtenis in haar leven bewaren in haar hart, bedenken wat God ermee zou kunnen bedoelen, in stilte wachten op Zijn woord voor haar en kunnen zeggen: ‘Wat U ook zegt, Heere, ik zal het doen.’ Persoonlijk vind ik dit boek bemoedigend, opbouwend, verrijkend, praktisch en vertroostend. Het bevat veel geestelijke lessen en het is mijns inziens daarom ook zeer geschikt voor bijvoorbeeld vrouwenbijbelstudiekringen. Op blz. 7 wordt in een noot vermeld dat ‘Stilte in mijn hart’ oorspronkelijk al in 1995 is verschenen en dat daarom de concrete voorbeelden in sommige hoofdstukken moeten worden gelezen tegen de achtergrond van wat indertijd gebruikelijk was (opvoeding, buitenshuis werkende moeders). Graag wil ik eindigen met een gebed van Elisabeth Elliot: Heer, geef mij een rustig hart dat ondanks vele vragen vertrouwend voortgaat aan Uw hand ook in donk’re dagen.

Voor mij liggen drie mooie, boeiende en leerzame (cadeau)boekjes van de eerder dit jaar overleden auteur, evangelist en apologeet John Blanchard. Drie aanraders die bestaan uit korte, overzichtelijk opgemaakte hoofdstukjes, wat zeer prettig leest. Bijzonder verrijkend zijn de achtergrondinformatie en de vele tekstverwijzingen. In ‘Waarom kwam Jezus naar deze aarde?’ geeft de schrijver duidelijke antwoorden op vragen over de maagdelijke conceptie, de onbevlekte ontvangenis, Jezus’ geboortejaar en het doel van Zijn komst naar deze aarde. Hij stelt dat miljoenen mensen ieder jaar druk bezig zijn met de voorbereidingen van Kerst, maar om de ware betekenis van dit feest te begrijpen, moeten we verder kijken dan de versieringen, feesten, het eten en de gezelligheid. De Persoon om Wie het met Kerst gaat, is Jezus Christus Die zo’n 2000 jaar geleden werd geboren. Zijn geboorte gaf eeuwen later de aanzet tot de jaarlijkse viering van Kerst op 25 december, waarbij we gedenken dat de Heer Jezus naar de aarde kwam om te zoeken en zalig te maken wat verloren is’ (Lukas 19:10). In het boekje ‘Waarom het kruis?’ maakt John Blanchard duidelijk dat het sterven van Jezus onze enige hoop is op vergeving van zonden en het eeuwige leven. Hij gaat in op vragen als: Waarom wordt het symbool van het kruis zoveel gebruikt? Waarom moest Jezus sterven? Waarom zo’n vernederende openbare executie? En wat betekent Zijn dood voor ons, voor mij? Op basis van de ooggetuigenverslagen in de Bijbel legt de schrijver de betekenis van het kruis op een begrijpelijke en eenvoudige manier uit. Heer, ik prijs Uw grote naam. Heel mijn hart wil ik U geven. Want U bent de weg gegaan die mij redding bracht en leven. U daalde neer van Uw troon om mens te zijn. Van de stal naar het kruis droeg U mijn pijn. Van het kruis naar het graf, uit het graf weer opgestaan. Heer, ik prijs Uw grote naam! (Opwekking 430) Op de achterkant van het boekje ‘Waar is God als het mis gaat?’ staat dat we leven in wat wel ‘een wereld met rafelranden’ wordt genoemd. Te denken valt aan aardbevingen, orkanen, tsunami’s, branden, vulkaanuitbarstingen, hongersnoden en overstromingen, de laatste recent nog in Europa en Azië. Het zijn rampen waarbij vaak veel mensen en dieren om het leven komen en oogsten verloren gaan. Daarnaast zijn er de vele ongelukken die iedere dag een enorm aantal slachtoffers eisen. Ook is er veel ziekte, pijn, angst, de dood en het lijden dat mensen elkaar kunnen aandoen. Toch zegt de Bijbel dat God boven dit alles staat en dat Hij barmhartig en genadig is. John Blanchard geeft het antwoord op de vraag of er een manier is om een en ander met elkaar te verenigen en ik vind dat hij daarin zeer goed geslaagd is. Gods soevereiniteit doet op geen enkele wijze afbreuk aan de menselijke vrijheid en verantwoordelijkheid (John Blanchard). Alle drie boekjes van harte aanbevolen!

Voor mij liggen drie mooie, boeiende en leerzame (cadeau)boekjes van de eerder dit jaar overleden auteur, evangelist en apologeet John Blanchard. Drie aanraders die bestaan uit korte, overzichtelijk opgemaakte hoofdstukjes, wat zeer prettig leest. Bijzonder verrijkend zijn de achtergrondinformatie en de vele tekstverwijzingen. In ‘Waarom kwam Jezus naar deze aarde?’ geeft de schrijver duidelijke antwoorden op vragen over de maagdelijke conceptie, de onbevlekte ontvangenis, Jezus’ geboortejaar en het doel van Zijn komst naar deze aarde. Hij stelt dat miljoenen mensen ieder jaar druk bezig zijn met de voorbereidingen van Kerst, maar om de ware betekenis van dit feest te begrijpen, moeten we verder kijken dan de versieringen, feesten, het eten en de gezelligheid. De Persoon om Wie het met Kerst gaat, is Jezus Christus Die zo’n 2000 jaar geleden werd geboren. Zijn geboorte gaf eeuwen later de aanzet tot de jaarlijkse viering van Kerst op 25 december, waarbij we gedenken dat de Heer Jezus naar de aarde kwam om te zoeken en zalig te maken wat verloren is’ (Lukas 19:10). In het boekje ‘Waarom het kruis?’ maakt John Blanchard duidelijk dat het sterven van Jezus onze enige hoop is op vergeving van zonden en het eeuwige leven. Hij gaat in op vragen als: Waarom wordt het symbool van het kruis zoveel gebruikt? Waarom moest Jezus sterven? Waarom zo’n vernederende openbare executie? En wat betekent Zijn dood voor ons, voor mij? Op basis van de ooggetuigenverslagen in de Bijbel legt de schrijver de betekenis van het kruis op een begrijpelijke en eenvoudige manier uit. Heer, ik prijs Uw grote naam. Heel mijn hart wil ik U geven. Want U bent de weg gegaan die mij redding bracht en leven. U daalde neer van Uw troon om mens te zijn. Van de stal naar het kruis droeg U mijn pijn. Van het kruis naar het graf, uit het graf weer opgestaan. Heer, ik prijs Uw grote naam! (Opwekking 430) Op de achterkant van het boekje ‘Waar is God als het mis gaat?’ staat dat we leven in wat wel ‘een wereld met rafelranden’ wordt genoemd. Te denken valt aan aardbevingen, orkanen, tsunami’s, branden, vulkaanuitbarstingen, hongersnoden en overstromingen, de laatste recent nog in Europa en Azië. Het zijn rampen waarbij vaak veel mensen en dieren om het leven komen en oogsten verloren gaan. Daarnaast zijn er de vele ongelukken die iedere dag een enorm aantal slachtoffers eisen. Ook is er veel ziekte, pijn, angst, de dood en het lijden dat mensen elkaar kunnen aandoen. Toch zegt de Bijbel dat God boven dit alles staat en dat Hij barmhartig en genadig is. John Blanchard geeft het antwoord op de vraag of er een manier is om een en ander met elkaar te verenigen en ik vind dat hij daarin zeer goed geslaagd is. Gods soevereiniteit doet op geen enkele wijze afbreuk aan de menselijke vrijheid en verantwoordelijkheid (John Blanchard). Alle drie boekjes van harte aanbevolen!

Voor mij liggen drie mooie, boeiende en leerzame (cadeau)boekjes van de eerder dit jaar overleden auteur, evangelist en apologeet John Blanchard. Drie aanraders die bestaan uit korte, overzichtelijk opgemaakte hoofdstukjes, wat zeer prettig leest. Bijzonder verrijkend zijn de achtergrondinformatie en de vele tekstverwijzingen. In ‘Waarom kwam Jezus naar deze aarde?’ geeft de schrijver duidelijke antwoorden op vragen over de maagdelijke conceptie, de onbevlekte ontvangenis, Jezus’ geboortejaar en het doel van Zijn komst naar deze aarde. Hij stelt dat miljoenen mensen ieder jaar druk bezig zijn met de voorbereidingen van Kerst, maar om de ware betekenis van dit feest te begrijpen, moeten we verder kijken dan de versieringen, feesten, het eten en de gezelligheid. De Persoon om Wie het met Kerst gaat, is Jezus Christus Die zo’n 2000 jaar geleden werd geboren. Zijn geboorte gaf eeuwen later de aanzet tot de jaarlijkse viering van Kerst op 25 december, waarbij we gedenken dat de Heer Jezus naar de aarde kwam om te zoeken en zalig te maken wat verloren is’ (Lukas 19:10). In het boekje ‘Waarom het kruis?’ maakt John Blanchard duidelijk dat het sterven van Jezus onze enige hoop is op vergeving van zonden en het eeuwige leven. Hij gaat in op vragen als: Waarom wordt het symbool van het kruis zoveel gebruikt? Waarom moest Jezus sterven? Waarom zo’n vernederende openbare executie? En wat betekent Zijn dood voor ons, voor mij? Op basis van de ooggetuigenverslagen in de Bijbel legt de schrijver de betekenis van het kruis op een begrijpelijke en eenvoudige manier uit. Heer, ik prijs Uw grote naam. Heel mijn hart wil ik U geven. Want U bent de weg gegaan die mij redding bracht en leven. U daalde neer van Uw troon om mens te zijn. Van de stal naar het kruis droeg U mijn pijn. Van het kruis naar het graf, uit het graf weer opgestaan. Heer, ik prijs Uw grote naam! (Opwekking 430) Op de achterkant van het boekje ‘Waar is God als het mis gaat?’ staat dat we leven in wat wel ‘een wereld met rafelranden’ wordt genoemd. Te denken valt aan aardbevingen, orkanen, tsunami’s, branden, vulkaanuitbarstingen, hongersnoden en overstromingen, de laatste recent nog in Europa en Azië. Het zijn rampen waarbij vaak veel mensen en dieren om het leven komen en oogsten verloren gaan. Daarnaast zijn er de vele ongelukken die iedere dag een enorm aantal slachtoffers eisen. Ook is er veel ziekte, pijn, angst, de dood en het lijden dat mensen elkaar kunnen aandoen. Toch zegt de Bijbel dat God boven dit alles staat en dat Hij barmhartig en genadig is. John Blanchard geeft het antwoord op de vraag of er een manier is om een en ander met elkaar te verenigen en ik vind dat hij daarin zeer goed geslaagd is. Gods soevereiniteit doet op geen enkele wijze afbreuk aan de menselijke vrijheid en verantwoordelijkheid (John Blanchard). Alle drie boekjes van harte aanbevolen!

In ‘Mijn jaren met Jezus’ worden het Evangelie en de Brieven van Johannes opnieuw verteld in hedendaags Nederlands. De bedoeling van de schrijver is om de drempel naar de Bijbel te verlagen. Veel christenen geven aan dat ze vaker en langer in de Bijbel zouden willen lezen, maar dat ze daar maar moeilijk toe komen. Mijns inziens is Age Romkes er heel goed in geslaagd om het Evangelie en de Brieven van Johannes toegankelijker te maken. Hij heeft een zeer prettige en boeiende schrijfstijl en de gave om de lezer mee te nemen in het leven van Johannes, Jezus’ geliefde leerling. Als Johannes ongeveer vijftig jaar het Evangelie van Jezus Christus verkondigd heeft en oud geworden is, gaat hij er eens voor zitten om zijn belevenissen op te schrijven. Het wordt als het ware een dagboek. Hij vertelt alles wat hij gezien en gehoord heeft en hoe hij deze gebeurtenissen heeft ervaren. Geregeld licht hij iets toe, waardoor wij – zoveel eeuwen later – zijn leefwereld beter kunnen begrijpen. Zo schrijft hij over de keizerverering in Efeze, waar hij woont als hij zijn Evangelie en Brieven schrijft. Christenen worden steeds meer als staatsgevaarlijk gezien en het gebeurt dat christelijke voorgangers gevangen worden genomen of verbannen. ‘Wie weet wanneer ik aan de beurt ben? Het wordt tijd om mijn herinneringen op te schrijven. Voor het te laat is …’ (blz. 16). Het boek, dat ingedeeld is in korte hoofdstukjes, kan gebruikt worden als dag- of leesboek en het is ook zeer geschikt voor persoonlijke Bijbelstudie of een Bijbelkring. Ieder hoofdstukje wordt afgerond met enkele overdenkingsvragen en er zijn achttien pagina’s opgenomen die meer bedoeld zijn als gespreksvragen voor een Bijbelkring. Bijzonder verrijkend zijn de verduidelijkingen van de tekstverwijzingen naar het Oude Testament en de noten achterin het boek. Van harte aanbevolen! Als ik deze recensie schrijf, is het bijna Goede Vrijdag. Daarom wil ik graag afsluiten met het volgende citaat: ‘Bij het kruis van Jezus stonden ook zijn moeder en zijn tante, en ook Maria, de vrouw van Klopas, en Maria Magdalena. Toen Jezus zijn moeder in het oog kreeg en zag dat ik bij haar stond, zei hij tegen haar: ‘Mevrouw, dat is uw zoon’. En tegen mij: ‘Dat is je moeder’. Zo droeg hij zijn moeder over aan mijn zorg en daarna nam ik haar bij mij in huis’ (blz. 141). Ik hoop, beste lezer, dat ook jij opgebouwd zult worden in je geloof door wat ik geschreven heb! (Johannes)

Joni Eareckson Tada (*1949) raakt op zeventienjarige leeftijd na een duik in ondiep water tot haar nek verlamd. Al snel blijkt dat de sportieve, levenslustige tiener de rest van haar aardse leven in een rolstoel zal moeten doorbrengen. Het revalidatieproces is lang, pijnlijk en moeizaam, zowel fysiek als mentaal. Maar gaandeweg put Joni kracht uit haar geloof en ontwikkelt zij zich tot een veelzijdige, gelovige vrouw die Gods plan met haar leven aanvaardt. Ik heb bewondering voor haar schilderkunst, haar schrijftalent en geniet van haar persoonlijke en bemoedigende boodschappen op bijvoorbeeld Facebook en YouTube. Blij verrast was ik toen ik vorig jaar las dat haar dagboek ‘Parels onder het stof’ uit 2003 opnieuw is uitgegeven onder de titel ‘Diamanten in het stof’. In haar inleiding schrijft Joni: ‘Het boek dat je in handen hebt, is een schatkist vol diamanten die ik door de jaren heen verzameld heb. Ik heb mijn favoriete juwelen zorgvuldig uitgezocht, de stenen die ik vaak tegen het licht heb gehouden, die ik vaak ter hand neem om hun schoonheid te bewonderen, diamanten die mijn geloof rijker en mijn hoop sterker hebben gemaakt. Maar dat is geen speciaal voorrecht van mij. Kijk maar naar beneden. Het pad glinstert. Ook in het stof van jouw weg heeft God diamanten gelegd!’ Voor elke dag van het jaar is er op één bladzijde een meditatie over een Bijbelvers, een gedachte om bij stil te staan en een kort gebed. Openhartig schrijft Joni over haar persoonlijk leven en haar relatie met de Heer. Allerlei dagelijkse en dus zeer herkenbare onderwerpen komen aan de orde. Met veel wijsheid, inzicht en vanuit verrassende invalshoeken weet ze haar lezers te bemoedigen, op te bouwen en hen te wijzen op de Here Jezus. Hij is ‘de schat die je zoekt, de kostbare steen die je moet opgraven’ (6 augustus). Achterin het boek is een index van de gebruikte Bijbelteksten opgenomen met vermelding van de titel en de datum van de meditatie. Heel praktisch als je achteraf nog eens iets wilt nalezen.

Het verhaal van dit boek komt niet overeen met het Bijbelse verhaal.

Als lente vooral wordt geassocieerd met groei, vreugde, kleur en nieuw leven, en winter met grauw, doods en somber, welk woord past dan het best bij de kerk? Tonen de krimp, de vergrijzing en de kerksluiting niet pijnlijk aan dat het laatste woord het best van toepassing is? Nee, zegt René van Loon. Het is waar dat dit op sommige plaatsen de realiteit is, maar op andere plaatsen groeit en bruist de kerk. In het kader van zijn studieverlof ging René op reis langs verschillende kerken in Nederland die zich in de lentefase bevinden. Drie grote groepen worden hierin onderscheiden: oude kerken die weer opbloeien, nieuwe pioniersplekken en migrantenkerken. Daarnaast maakt hij nog een uitstap naar Engeland, dat hij omschrijft als Europees trendsetter voor missionair werk, en wordt een hoofdstuk gewijd aan de visie van Tim Keller zoals beschreven in zijn boek Centrum Kerk. Lente in de kerk is geen handleiding voor gemeentegroei, maar zoals de ondertitel zegt een impressie van nieuwe en hoopvolle bewegingen. Met vlotte pen gidst de auteur ons mee langs gemeenten van allerlei strekkingen, al bevindt de meerderheid zich wel binnen de gereformeerde of protestantse gezindte. Ik was aangenaam verrast van de grote diversiteit die werd beschreven. Lang niet alle kerken uit deze groeperingen blijken zo hoogliturgisch te zijn als ik had gedacht. Het boek is duidelijk geschreven vanuit de Nederlandse context, waarbij er soms (maar gelukkig niet al te vaak) van wordt uitgegaan dat de lezer op de hoogte is van bepaalde termen en gewoontes uit de protestantse kerk. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat dit boek niets te zeggen heeft aan de Vlaamse lezer. Als ik even twee punten aanhaal die er voor mezelf zijn uitgesprongen, namelijk de nood aan samenwerking tussen nabijgelegen kerken en het oog hebben voor de vele migranten die er de laatste jaren zijn bijgekomen, dan zie ik dat dit ook hier bij ons zaken zijn waar door verschillende kerken en organisaties de laatste jaren meer aandacht aan wordt besteed. Ja, er is vergrijzing. Ja, er zijn kerken die de deuren sluiten. Maar zoals we lezen in de Bijbel dat God in verschillende hopeloze situaties nieuwe perspectieven geeft, zo getuigt dit boek dat ook in deze tijd God nog steeds aan het werk is!

Doe alles zonder morren en tegenspreken, opdat u zuiver en smetteloos bent, onberispelijke kinderen van God te midden van een verdorven en ontaarde generatie, waartussen u schittert als sterren aan de hemel. – Filippenzen 2:14-15 Maakt het wat uit als je Jezus volgt, of niet? Is er meer verschil tussen een niet-christen en een christen dan dat de een zich op zondagmorgen nog eens lekker omdraait in bed, terwijl de ander naar de kerk gaat? Het antwoord van René van Loon is: ja! Dit boek is geschreven voor allen die een verlangen hebben om een ambassadeur van Gods Koninkrijk te zijn. Niet als handleiding, dat stap voor stap ‘de juiste manier van leven’ beschrijft, maar als inspiratie voor wie serieus met Jezus op weg wil gaan. De opbouw van het boek is vrij logisch: eerst gaat het in drie hoofdstukken over het wat en waarom van gaan voor God. De volgende twee hoofdstukken gaan dan meer over het ‘hoe’. Daarna volgen vijf hoofdstukken die elk een thema wat dieper behandelen (omgaan met geld, tijd, milieu, seksualiteit en dood), en nog een korte afsluiter. Met verhelderende metaforen en concrete voorbeelden weet de auteur zijn boodschap helder over te brengen. Dat dit komt vanuit ervaring proef je bijvoorbeeld wanneer het hoofdstuk over milieu wordt ingeleid met een verhaal om duidelijk te maken waarom dit thema niet mag worden overgeslagen. Op een bijzondere wijze weet René van Loon de lezer te boeien. Zijn schrijfstijl is eenvoudig, maar de inhoud diepgaand, mooi gebalanceerd en toch radicaal. Ik weet niet of die gewoonte nog steeds bestaat, maar toen ik gedoopt werd kreeg ik van de kerk een boek cadeau. Als dat nog steeds zo is, dan kan ik dit boek hiervoor van harte aanbevelen. Als het niet meer gebeurt, dan pleit ik voor herinvoer hiervan. Maar ook voor wie al langer christen is, kan dit boek een inspiratiebron zijn om met hernieuwde passie voor Jezus door het leven te gaan.

De geschiedenis van Jona is een van de bekendste verhalen uit de Bijbel. Het is misschien ook wel de minst begrepen geschiedenis. Veel mensen, ook niet-gelovigen, kennen het verhaal: een opstandige profeet die een opdracht van God trotseert en wordt opgeslokt door een vis. Maar er gebeurt meer! Het verhaal gaat verder in een tweede deel met een opmerkelijk open einde. Jona – zijn naam betekent ‘duif’ – was de zoon van Amittai en kwam uit Gat-Hachefer, een plaats in Galilea, niet ver van Nazareth. Veel weten we niet over hem. Hij wordt ook genoemd in 2 Koningen 14:25, waardoor we weten dat hij een profeet was tijdens de regering van Jerobeam II (787-747 v.C.). Het is niet bekend wie het Bijbelboek Jona heeft geschreven. De profeet zelf of iemand aan wie hij zijn hele verhaal heeft verteld? De rode draad in dit kleine boekje is dat God de wereld liefheeft, niet alleen Zijn uitverkoren volk, maar ook de heidenen. Als zij zich bekeren van hun boze werken, schenkt Hij hun vergeving. Verder toont God Zijn almacht aan Jona. Hij beschikte een grote vis 1:17, een wonderboom 4:6, een worm 4:7 en een gloeiende oostenwind 4:8. In ‘De onwillige profeet’ laat Tim Keller zien hoe, als we de barmhartigheid van God werkelijk zouden begrijpen, die ons altijd ergens heen zal sturen waar we liever niet zouden komen, naar mensen waar we liever niets mee te maken zouden hebben, en uiteindelijk naar de diepste beweegredenen van God. In een tijd van groeiende verdeeldheid laat dit boek ons Gods liefde voor de mensen zien. Het leert ons als christenen om te luisteren naar Gods roeping, zelfs als die ons naar ongemakkelijke plaatsen brengt. Dit boek is gebaseerd op een drietal series preken van Tim Keller over het Bijbelboek Jona. Na een interessante inleiding volgen negen hoofdstukken die de schrijver de introductie noemt. Je kunt ze ook Bijbelstudies noemen. De schrijver laat drie lagen zien: Jona en Gods Woord, Jona en Gods wereld en Jona en Gods genade. In de daaropvolgende drie hoofdstukken werkt de schrijver deze thema’s verder uit en past ze toe op ons, christenen in deze tijd. De onderwerpen zijn dan: Hoe verhouden wij ons tot Gods Woord, Gods wereld en tot Gods genade? Persoonlijk vind ik dit een bijzonder boeiend en verrijkend boek met veel achtergrondinformatie en verwijzingen naar personen en gebeurtenissen, zowel uit het Oude als Nieuwe Testament. Een kleine kanttekening: Tim Keller dateert de profetie van Nahum over de verwoesting van Ninevé vóór die van Jona. Volgens de meeste tijdschema’s trad Jona rond 780 v.C. op en Nahum tussen 663 en voor 612 v.C. (in 612 v.C. werd de stad verwoest). Tim Keller heeft dit boek opgedragen aan ds. John Newton (1725-1807) die opgroeide in een christelijk gezin, maar het geloof losliet, wegvluchtte voor God en slavenhandelaar werd. Tijdens een extreme storm op de Atlantische Oceaan bad hij en begon zijn reis terug naar een diep geloof. Net als Jona ging hij preken in de grote stad. John Newton schreef een aantal liederen waarvan ‘Amazing Grace’ zeer bekend is geworden. ‘Soms brengt God de storm tot stilte, soms leidt Hij ons er doorheen. In de stormen van het leven, zijn we niet alleen’ (uit Opwekking 729)

De Bijbel is het Boek van God en is bedoeld om van begin tot eind te lezen, te begrijpen, te overdenken en toe te passen in je leven. Warren Wiersbe neemt je in dit boek mee dwars door de Bijbel. Hij vraagt je het Woord te le-zen. Hij legt in eenvoudige, trefzekere bewoordingen uit wat er staat. Dit studieboek maakt het lezen in de Bijbel een stuk gemakkelijker: • het helpt je bij het systematisch doorlezen van de Bijbel; • het legt uit wat God in ieder hoofdstuk tegen je zegt; • het maakt moeilijke Bijbelteksten begrijpelijker; • het geeft je meer inzicht in de opbouw van de Bijbel. ‘Hoofdstuk voor Hoofdstuk door de Bijbel’ begint met een boeiende, persoonlijke inleiding van de schrijver. Ieder Bijbelboek begint met korte toelichting: bijzondere kenmerken van het boek, achtergrond, geschiedenis, verschil-len en overeenkomsten bij de profeten. Daarna volgen bij elk hoofdstuk korte uiteenzettingen over gedeelten die bij elkaar horen, met soms een persoonlijke toespitsing naar nu. Verder bevat dit boek toepasselijke uitspraken van bekende en minder bekende predikers uit heden en verleden. Enkele voorbeelden: In Genesis 4 gaat het over ongeloof (1-7), haat (8), wanhoop (9-24) en hoop (25-26). Bij het onderdeel ‘wanhoop’ plaatst de schrijver o.a. de opmerking: ‘Kaïns ongeloof, haat en bedrog maakten een eind aan elke relatie in zijn leven: die met zijn broer, met God, met zichzelf en met de wereld om hem heen. We zijn allen pelgrims op deze aarde, maar Kaïn werd een voortvluchtige, een zwerver. ‘U hebt ons gemaakt voor Uzelf’, zei Augustinus, ‘en ons hart heeft geen rust totdat het rust vindt in U’. Psalm 33 verdeelt Warren Wiersbe in: Gods Woord in de aanbidding (1-5), Gods Woord in de schepping (6-9), Gods Woord in de geschiedenis (10-17) en Gods Woord in uw leven (18-22). Bij dit laatste onderdeel zegt hij o.a.: ‘Het Woord dat het heelal schiep en bestuurt, kan ook uw leven besturen’. In Mattheüs 18 gaat het over grootheid (1-14), eerlijkheid (15-20) en vergeving (21-35). Over vergeving zegt de schrijver o.a.: ‘Als je niet kunt vergeven, zet je jezelf in een geestelijke en emotionele gevangenis: je moet een hoge prijs betalen voor de luxe van het koesteren van een wrok. Is het dat waard?’ ‘Wie niet kan vergeven, breekt de brug af waarover hij zelf moet gaan’ (George Herbert). Dr. Warren W. Wiersbe was een internationaal bekend Bijbelleraar en auteur van meer dan 160 boeken, waaronder de dagboeken ‘365 Dagen groeien in het Woord’ en ‘365 Dagen leven in de Psalmen’. Hij heeft als predikant veel gemeenten mogen dienen, onder andere de bekende Moody Church in Chicago. Een prachtige uitgave, zeer nuttig en een verrijking voor je stille tijd of persoonlijke Bijbelstudie.

Mira schrijft een ontroerende familiekroniek. Het boek is natuurlijk wel grotendeels fictie, maar het is gebaseerd op de geschiedenis van haar familie: de familie Van der Smissen. Het verhaal wordt op een speciale manier vormgegeven. De hoofdstukken over Marie op haar ziekbed worden afgewisseld door steeds een hoofdstuk waarin Marie de ik-figuur is en we haar meemaken in haar drukke leven. Veel namen komen aan bod, zowel uit het gezin van haar man als uit dat van haarzelf. Verder zien we hoe ze elkaar leren kennen en na hun huwelijk zijn we getuige van de uitbreiding van hun gezin. We lezen hoe ze vanuit hun geloof omgaan met hun niet altijd makkelijke omstandigheden. Aangesproken werd ik vooral door de beschrijving van het huis en van de drukte en spanningen in het grote gezin, dat in een vrij klein huis woonde zonder toilet binnen en zonder badkamer. Die situatie heb ik namelijk ook gekend, want ik ben de oudste van zeven kinderen. Er was bij mij veel herkenning, al speelde mijn jeugd zich een generatie later af. Ik vind het boek goed geschreven. Het is niet erg spannend, maar wel boeiend. Daarom is het de moeite waard voor wie zowel iets van de Nederlandse als de Vlaamse cultuur kennen als voor mensen die deel zijn geweest van een protestantse minderheid in België. Hartelijk dank Mira!

Het boek begint met de mededeling dat de broer van Monica, een gelovige jongeman, acute leukemie heeft. Dit nieuws slaat bij haar (en de rest van de familie) in als een bom. Monica begrijpt God niet. Waarom is haar broer zo ziek geworden? In de volgende hoofdstukken krijgen we een verslag van Monica’s jeugd en haar relaties. Haar verlovingstijd was onstuimig en het huwelijk romantisch, maar de dag daarna begonnen al direct grote communicatieproblemen. Het verdere verslag van haar huwelijk is een opeenstapeling van heel veel ellende en misverstanden, ongenoegen en verwijdering. Zij en haar man groeien uit elkaar en dit leidt tot wederzijdse ontrouw en een echtscheiding na amper een jaar en vijf maanden. Op de dag van de diagnose voltrekt zich in haar leven een wonder. Wat later krijgt ze ook weer meer contact met haar ex-man. Na een tijdje komt ook hij tot inkeer en groeien ze weer naar elkaar toe. Het onvoorstelbare gebeurt. Ze trouwen en krijgen twee kinderen. Het gaat niet direct makkelijk, maar ze hebben hulp uit onverwachte hoek. Ik moest me door de eerste helft van het boek heen worstelen, want ik herkende me niet in de hoofdfiguur. Haar problemen waren me volkomen vreemd. Dus ik dacht: ik stop ermee en breng dit boek naar de kringloop. Toch las ik verder want, hoe kon uit zoveel ellende een nieuw huwelijk groeien? Ik was toch wel nieuwsgierig. Wat dit boek bijzonder maakt is dat ook Stefan, Monica’s echtgenoot, een hoofdstuk heeft geschreven. Hij bevestigt het verslag van Monica en belicht het vanuit zijn eigen standpunt. Dit maakt het verhaal heel geloofwaardig. Alles bij elkaar is het boek de moeite waard, vooral omdat er ook veel tips in staan voor mensen die een huwelijk overwegen en voor mensen die huwelijksproblemen hebben. Ondanks mijn aarzeling in de eerste helft van het boek, dus van mij ook een aanmoediging om dit boek te lezen.

Julia Blum is een Messiasbelijdende Jodin die zowel gestudeerd heeft in haar geboorteland Estland als in Israël. Zij woont in het stadje Mevasseret Sion, vlakbij Jeruzalem en wordt dus dagelijks geconfronteerd met het conflict tussen Joden en Arabieren. Zij geeft les in de Hebreeuwse Bijbel en de Joodse achtergronden van het Nieuwe Testament, verzorgt lezingen en schrijft boeken. In haar boek ‘Abraham had twee zonen’ leidt zij de lezer door de geschiedenis van Abraham, Sara, Hagar, Ismaël en Izak. Zij doet dit aan de hand van de vier niveaus van PaRDeS (paradijs), een traditionele Joodse methode om de Schrift te onderzoeken: Pesjat: de letterlijke inspiratie; Remez: de allegorische betekenis; Derasj: de verruimende betekenis; Sod: de verborgen, geheime betekenis. Het boek begint met een woordje uitleg van de uitgever, bijvoorbeeld over Joodse begrippen als Tenach en Talmoed. Daarna volgen enkele aanbevelingen, een verantwoording, inleiding en proloog en de vier niveaus van PaRDeS. Het eindigt met een epiloog, een verwijzing naar een eerder boek van de auteur en info over de kunstenaar die de pentekening op de voorkant van het boek heeft gemaakt. Het lezen van dit boek was voor mij persoonlijk een grote zegen. (Minpuntje: vrij veel taalfoutjes.) De beschrijvingen van de personages zijn boeiend en getuigen van een groot inlevingsvermogen. ‘k Had bij het lezen geregeld de gedachte: zo heeft het kunnen zijn. De lijn van Genesis 21 en 22 naar Galaten 4 en de vergelijking met de offers in Leviticus 16 zijn bijzonder goed uitgewerkt. ‘Ismaël was dertien toen de Heer Abraham aankondigde dat Sara een zoon zou krijgen – dat haar kind de zoon van het verbond zou zijn en niet Ismaël. Ongetwijfeld was deze aankondiging een grote schok voor Abraham, die heel veel van Ismaël hield, hem altijd als zijn erfgenaam en opvolger had gezien en volkomen tevreden zou zijn als alles bleef zoals het was. Het moet voor Ismaël een nog veel grotere schok zijn geweest al is het zeer onwaarschijnlijk dat zijn vader hem alles heeft verteld. Maar waarschijnlijk begreep hij heel goed dat het een verandering in zijn status betekende. Hij zal zich uiteindelijk hebben gerealiseerd dat hij niet de zoon van het verbond was en ook nooit was geweest. Sindsdien hebben de eindeloze generaties van Sara’s kinderen de tol betaald voor de bittere teleurstelling die de zoon van Hagar ervoer’ (blz. 111). Hebben wij niet allen één Vader? (Maleachi 2:10)

Dit boek is een prachtig portret van een vrouw, op zoek naar aanvaarding en liefde. Naarmate de tijd verstrijkt wordt het haar steeds duidelijker dat ze altijd al bemind werd door God en dat ze in Hem reeds alles heeft waar ze steeds naar zocht. In Hem wordt ze volledig aanvaard. Patti Callahan laat ons genieten van het ontluiken van de bijzondere vriendschap en liefde tussen Joy en C.S. Lewis, die ze vanaf het begin Jack noemt. Joy krijgt problemen met haar verblijfsvergunning en omdat Jack haar niet wil missen, trouwen ze voor de wet. Joy houdt al een hele tijd van Jack, maar voor Jack is het een verstandshuwelijk. Toch slaat de bom in als in hoofdstuk 49 duidelijk wordt dat Joy ernstig ziek is. Ze heeft een uitgezaaide kanker en de dokters geven haar niet lang meer te leven. Na deze diagnose ontdekt Jack hoeveel hij van Joy houdt. Hun wettelijk huwelijk wordt kerkelijk bevestigd, op 21 maart 1957, in haar ziekenhuiskamer. Joy merkt op dat voor haar de grootste liefde kwam in haar grootste zwakheid. Ook ontdekt ze dat God en de Liefde hun gaven niet delen op basis van verdiensten. Terwijl het zwaard van Damocles boven hun hoofd hangt, genieten ze na de eerste remissie nog drie jaar intens van hun liefde en de liefde van haar jongens en hun vrienden, waaronder Warnie, Jack’s broer, een belangrijke plaats inneemt. Joy overlijdt op 13 juli 1960 ten gevolge van kanker en laat Jack achter in een heftige rouw. Jack overlijdt drie jaar later aan een hartaandoening, in de armen van zijn broer Warnie. Joy komt naar voor als een intelligente, creatieve schrijfster, die anderen kan inspireren. Ze is veelzijdig, moedig en gecompliceerd. In discussies met haar mannelijke collega’s moet ze zeker niet onderdoen. Onder moeilijke omstandigheden verwerkt ze haar echtscheiding, draagt ze zorg voor haar twee zoontjes en vindt ze daarnaast nog de tijd om te schrijven. Het verbaast me dat de schrijfster benadrukt dat het boek fictie is. Ik begrijp haar standpunt, maar zou daar minstens ‘historische’ aan toevoegen – ‘historische fictie’- want het boek kwam tot stand na grondige research. Ze las haast alles van Joy en van C.S. Lewis en wat anderen over hen schreven. Ik vind het wonderlijk hoe ze gedeelten uit hun proza en poëzie, naast fictieve brieffragmenten, gebruikt om het verhaal vorm te geven. Een bijzonder lezenswaardig boek.